رفوگری فرش هنری است مکمل هنر فرشبافی, ارزش هنر رفوگری زمانی معلوم میشود که فرش گرانبهایی به دلیل پوسیدگی یا بید زدگی و آتش سوزی و رطوبت و حوادث دیگر آسیب دیده باشد. در این هنگام هنر دستان رفوگر به کمک آمده و آسیب دیدگی فرش را مرمت کرده و زیبایی را دوباره به فرش میبخشد.
بعضی از قالیشویی ها این خدمت را به مشتریان ارائه میدهند.
هر فرشباف باید کم وبیش با رفوگری آشنا باشد تا زمانی که ضرورت پیدا کرد بتواند نیازهای خود و دیگران را مرتفع نماید. البته مهارت در این رشته نیاز به تعلیم گرفتن و تمرین وکسب تجربه دارد که رفوگر تازه کار به تدریج مهارت پیدا می کند.
رفوگری چیست؟
رفوگری یکی از خدمات قالی بافی و یا قالیشویی است که در تعریف این خدمت میشود گفت باز آفرینی و ترمیم قسمت هایی از فرش که دچار بید زدگی، پوسیدگی و پارگی، آسیب دیدگی، سوختگی و… شده است.
دسته بندی آسیب های فرش که نیازمند رفوگری میباشد:
– آسیب هایی که به دلیل کهنگی و طول عمر زیاد فشر به آن وارد میشود مانند پاره‌شدن شیرازه، پارگی، رنگ‌پریدگی ، پوسیدگی، از بین رفتن پرزها و یا فرسودگی چله‌ها و غیره.
– آسیب هایی مانند بیدزدگی، سوختگی، بریدگی، پوسیدگی ناشی از رطوبت و یا مواد شیمیایی و غیره.
این آسیب ها ممکن است سطحی یا عمقی باشد که همه آنها با رفوگری قالی قابل ترمیم میباشد.
چگونگی رفوگری:
در رفوگری قبل از هرچیزی باید فرش مورد نظر را کاملا پهن کرده و پشت و روی آن را به دقت بررسی و نوع و میزان آسیب دیدگی ها را تعیین و یادداشت کرد. باید آسیب ها کاملا مشخص شود به این صورت که پشت و روی فرش کاملا بررسی شود که ممکن است ضایعات سطحی یا عمقی باشند . که برای هرکدام از این آسیب ها شیوه خاص از رفوگری را میطلبد.
در رفوگری باید عیوبی مثل کجی‌ها، پارگی‌ها برظرف شوند، وظیفهٔ مرمت‌گر بی‌عیب کردن فرش برای عرضه به خریداران است. عملیاتی ازقبیل رفوگری تنها از عهدهٔ رفوگر‌های متخصص برمی‌آید که باید در انتخاب این رفوگرها نهایت دقت را بفرمائید
رفوگری فرش در تهران
زیراندازهای پرزدار اعم از فرش دستباف، فرش
ماشینی، گلیم، گبه، پچ ورک و وینتیج پس از مدتی
کاربرد، به دلیل قرارگیری در کف مستهلک شده و
پس از مدتی دچار آسیب‌های گوناگون و عیوب
مختلفی میشود که این آسیب‌ها باید در همان نخستین لحظات برطرف شده و آسیب موجود به طور کامل رفع و در اصطلاح فرش ترمیم شود. این عمل را در اصطلاح مرمت، ترمیم، رفوی فرش و در عبارتی عمومی تر و اصلی‌تر رفوگری فرش می‌نامند. به‌طور عمومی، رفوگری را می‌توان چنین تعریف کرد: انجام کلیه عملیات‌ها و فرآیندهایی که باعث رفع آسیب، ترمیم ایرادات و جلوگیری از پیشروی آسیب‌ها میشود، رفوگری فرش نامیده میشود.
عموما رفوگری فرش باید توسط فرد متخصص و
مجرب انجام شود. زیرا در غیر این صورت ممکن
است فرد مبتدی و یا ناآگاه باعث افزایش شدت
آسیب به فرش شود. ازاین‌رو، صاحبان و دارندگان
فرش در انتخاب رفوگر فروششان باید نهایت دقت را به خرج دهند. اما به طور کلی، رفوگری شامل عملیات‌های متنوعی میشود که در هر یک براساس آسیب موجود، عملیات و راهکار ویژه‌ای اتخاذ میشود. کارشناسان و صاحب‌نظران این حوزه، آسیب‌های فرش دستباف را به سه گروه آسیب‌هایی با درجه کم، آسیب با درجه متوسط و آسیب با درجه شدید نننننن می‌کنند. معمولا آسیب‌هایی همانند گره زنی، ترمیم ریشه فرش، شیرازه بافی و پرزگیری در گروه نخست جای می‌گیرد. آسیب‌های دیگری همانند سوختگی، رنگ دویدگی، لکه، پوسیدگی بخشی از فرش و پارگی جزئی در زمره آسیب‌های گروه دوم جای دارد. همچنین، پارگی کامل فرش، سوختگی شدید، جدا شدن تار و پود و بخشی از فرش در زمره آسیب‌های درجه سوم است. نیاز است برای رفع تمامی این آسیب‌ها، فرش به رفوگری حرفه‌ای و مجرب سپرده شود.